Vredenheim
Op deze pagina komt de verzamelde informatie over Vredenheim, het onstaan, van heideveld tot ver na de ontginning. Informatie is afkomstig uit de boeken over Grolloo, zoals aanwezig op deze website. De bewonersgeschiedenis, informatie over verkopen e.d. is afkomstig van Henk Meems. De familie Meems heeft lange tijd op Vredenheim of aan de Vredenheimseweg (toen Langweg geheten) geboerd.
Van Lels tot Van Rossum
Rond 1900 werd dhr. Lels, reder uit Rotterdam, eigenaar een terrein dat zich uitstrekte van de huidige ingang van De Berenkuil tot ver achter Vredenheim. In 1910 is hij begonnen met het stichten van enkele boerderijen. Daartoe liet hij een belangrijk gedeelte van het huidige Vredenheim spitten en bouwde hij een viertal boerderijen welke alle getooid werden met het opschrift Vredenheim. Deze eerste boerderijen staan er nog. Het betreft de huidige percelen Vredenheim 5, 6, 8 en 10. Deze worden momenteel (2013) bewoond door de families Naber, Naber, Hoiting en Van Asperen. De eerste bewoners waren respectievelijk Laning, Fennema, Meems en Hingstman. Dat Vredenheim al veel eerder werd bewoond bewijzen de vondsten van graven uit het laat-Neolithicum (2900-2100 v. Chr.) en de urnenveldenperiode (100-600 v. Chr.).
Geschiedenis Vredenheim
opgetekend door Henk Meems
toegevoegd aan deze pagina op 21 oktober 2023
Het begon met de Fam. v Lier uit Assen v.a. 1778.
Hun huis bij hun landerijen was "Huize Overcingel" in Assen. Ze hadden vandaar een groot grondgebied richting Assen-oost. Rond 1870 werd een groot deel afgestaan door de aanleg van de N.S- spoorlijn Groningen-Hoogeveen. Vanaf 1902 werd de familienaam v Lier-Lels.
In 1908 heeft Geesiena Carstens, mede-erfgenaam van de fam.van Lier-Lels en echtgenote van- Jan Lels, scheepsbouwer uit Lekkerkerk, bij Grolloo o.m. 83 ha. heide en bos gekocht van H. Hoben. In die tijd werden grondbezitters gevraagd om heideveld te ontginnen en er kleine boerderijen op te bouwen, die jonge startende boeren konden huren. Hiervoor werden rond 1916, 2 boerderijen door hen gebouwd ten westen van de weg Rolde - Grolloo.
Hun bezit was inmiddels uitgebreid tot een aaneengesloten blok van 120 ha bos en heide. Ongeveer 80 ha heide hiervan werd ontgonnen. Hierop werden van 1913 tot 1928 5 boerderijen en een boswachterswoning gebouwd en verhuurd.
In dit plan van bedrijfsontwikkeling werkte fam. Lels vaak samen met Mr. G F Crone uit Oudemolen.
Op 27 september 1912 hebben mevr. Lels en dhr. Crone bij de raadszitting van Rolde gevraagd, de nieuwe buurtschap te Grolloérveld, het binnenveld tussen de ruimsloot achter de Holtens en de waterleiding "de Voorste Maden" tot de straatweg Rolde-Grolloo de naam Vredenheim te geven. Hiertoe werd gunstig besloten.
De naam Vredenheim
In de raadsvergadering van vrijdag 27 september 1912 is op aangeven van mevrouw Lels-Carsten en de heer G.F. Crone besloten de buurtschap op het Grolloërveld de naam Vredenheim te geven.
19120930 krant NvhN ontstaan naam Vredenheim
Het aaneengesloten resterende deel was het Landgoed Vredenheim. De westgrens van het landgoed was bij de ingang van de oude ijsbaan ('t Evenveen) in rechte lijn tot aan het Binnenveld ( ca 3 km). Dan langs het diepje tot de oostelijke scheiding. Deze liep van de oostelijke Holten, langs Vredenheim 6 een zandweg volgend naar de Boerdrift achter de camping en dan rechtdoor tot Vredenheimseweg 1.
In 1934 werd het gehele landgoed Vredenheim, van de fam. Van Lier-Lels publiek verkocht. Het betrof 74 percelen bos, heide en cultuurgrond incl. 5 boerderijen en boswachterswoning.
De verkoopprijs bedroeg bijna f 37000,.
19340321 krant PDAC resultaten verkoop landgoed Vredenheim
Nieuwsblad van het Noorden 21 maart 1934 verkoop landgoed Vredenheim
De buurtschap Vredenheim omvatte de Vredenheimseweg, Vredenheim en Rolderstraat t/m nr.12. Er waren een 3-tal bestuursleden (volmachten) die zorgden o.m. dat de wegenonderhoud werd verzorgd door de aanwonenden en het jachtveld werd verhuurd.
Vredenheim had ook elk jaar een paasvuur Deze werd gemaakt op de heide achter het bos van Jan Bonder. Het grootste deel bestond uit takken e.d. uit dat bosje en verder uit de buurt. Na het ontginnen van dit bosje kwam er een einde aan de Paastraditie.
De buurtschap organiseerde ook jaarlijks een reis.
Reisvereniging Vredenheim: ± 1950 Eerste rij: Hendrik Buurman, Tinus Hebels, Jan Bonder, Lucas Hoiting, Cornelis ter Stege, Arend Hingstman, Teunis Hebels, Wessel Kuper, Gerrit Brands, Berend Meems, Reint Meems, Jan Wolbers, T. Wolbers-Kamping Tweede rij: A. Buurman-Tienkamp, A. Meems-Warmolts, L. Kuper-Weitering, A. Hebels-Naber, J. Hingstman-Hadders, H. Meems-Dilling, J. Bonder-Hingstman, R. ter Stege-Zwols, H. Hoiting-Bastiaans, G. Brands-Gulmans
Reisclub Vredenheim - Rolderstraat ± 1950
1. Reint Meems
2. Hendrik Buurman
3. Cornelis ter Stege
4. Jan Wolberts
5. Jan Bonder
6. Arend Hingstman
7. Lucas Hoiting
8. Albert ter Stege
9. Tinus Hebels
10. Willem Hoving?
11. Hendrikje Hoiting-Bastiaans
12. Teunis Hebels
13. Ab Tolner
14. Wessel Kuper
15. Berend Meems
16. Hendrikje Meems-Dilling
17. Annie Tolner-Meinen
18. Gerrit Gulmans
19. Hendrik Takens (chauffeur)
20. Berend Mensing
21. Bote ter Stege
22. Fokje Hoving- .....
23. Roelofje ter Stege-Zwols
24. Jantjen Wolberts Kamping
25. Lammie Kuper- Weikering
26. Annigje Meems-Warmolts
27. Janna Gulmans-Thalens
28. Jantje Bonder-Hingstman
29. Aaltje Buurman-Tienkamp
30. Aaltje Hebels-Naber
31. Jantina Hingstman-Hadders
Reisvereniging Vredenheim: ± 1950
Eerste rij: Hendrik Buurman, Tinus Hebels, Jan Bonder, Lucas Hoiting, Cornelis ter Stege, Arend Hingstman, Teunis Hebels, Wessel Kuper, Gerrit Brands, Berend Meems, Reint Meems, Jan Wolbers, T. Wolbers-Kamping
Tweede rij: A. Buurman-Tienkamp, A. Meems-Warmolts, L. Kuper-Weitering, A. Hebels-Naber, J. Hingstman-Hadders, H. Meems-Dilling, J. Bonder-Hingstman, R. ter Stege-Zwols, H. Hoiting-Bastiaans, G. Brands-Gulmans
Van Langeweg naar Vredenheimseweg
De zandweg van Grolloo tot aan de Holten. De Langweg werd na de huisnummer-verandering van C-nr. naar straat/weg-nummering werd het Vredenheimseweg. Deze hele weg behoorde bij de huiskavel van Vredenheimseweg 2 en de weg over Vredenheim bij Vredenheim 5.
Asfalt
In 1955 werd de Vredenheimse weg en de weg van de Rolderstraat tot aan de Amerweg geasfalteerd en ging het onderhoud en het eigendom over naar de gemeente Rolde.
Feestelijke opening van de verharde weg in Vredenheim in 1955.
In 1962 kwam er met veel moeite en kosten voor de bewoners, elektriciteit en daarna ook de andere noodzakelijke voorzieningen waarna Vredenheim een volwaardige buurtschap was geworden.
Het andere onstaan van Vredenheim
Een zekere Thalens wilde emigreren naar Amerika, maar bij heeft letterlijk de boot gemist. Hij kwam op een perceel heide terecht, ongeveer een kwartier gaans ten noorden van Grolloo.
Lees hieronder het hele verhaal, opgetekend in de Drentsche en Asser Courant van 10 februari 1916.
In 1934 heeft dhr. Lels al zijn bezittingen te Grolloo verkocht. De percelen bos waar later camping De Berenkuil zou komen werden voor f 2.000,-- gekocht door de heren Francken en Levy, waarbij eerstgenoemde eigenaar werd van het westelijke deel. De scheiding tussen de beide bospercelen werd gevormd door een afrastering van prikkeldraad welke van noord naar zuid door het bos liep. Dhr. Levy is slechts korte tijd eigenaar geweest van zijn terrein want hij verkocht het al spoedig weer aan een zekere mevrouw Van Rossum die zich hier als een gegoede dame ging vestigen. Op een tentoonstelling kocht zij een schilderij met daarop een villa met de naam "Berenkuil" en zij liet deze villa herbouwen bij de ingang van het landgoed.
Mevrouw Van Rossum verkocht in 1952 haar totale bezit. Verschillende noordelijke gemeenten werden toen gezamenlijk eigenaar. Dit waren Rolde, Groningen, Hoogezand/Sappemeer en Veendam. Het waren genoemde gemeenten welke het terrein voor het eerst een kampeerbestemming gaven.
Van Henk Meems kreeg ik o.a. dit boekje over de verkoop van landgoed Vredenheim. Dit landgoed is van de heer Lels.
Onderstaande kaart geeft de percelen aan, zoals deze in 1934 door de heer Lels werden verkocht. (klik op de kaart voor een vergroting.)
Om u een idee te geven van de situatie toen, vergeleken met de situatie nu, is de kaart van hier boven gecombineerd met een satelietfoto (vanuit Google-maps).
Familie Van Lier-Lels
Johannes van Lier | 1726 Rotterdam | |
Roelina Johanna Hofstede | 173O Groningen | |
Bouwt in 1778 Huize Overcingel landgoed 35 ha | ||
Joharnnes Henricus Petrus van Lier | 1759, Assen. | Pres. v.d. Rechtbank. * 1823 |
Arma Sara Clara Gockinga | ||
Herman Hubert van Lier | 1792 Kaap de Goede Hoop *1863 | |
Margaretha Westra 1802 | *1831 | |
Mr. Hendrik van Lier | 1828 | Notaris *1904 |
Jentien Carsten | 1827 | Nicht van Geesina |
Jan Lels | 1848 | Scheepsbouwer te Lekkerkerk *1933 |
a.Jacoba Johanna Smit | *1888 | |
b.Geesina Carsten | 1863 Amsterdam *1937 | Mede-erfgenaam Landgoed |
Bouwen in 1909 Tuinmanswoning aan de Stationsstraat | ||
Hendrik (Van Lier) Lels | 1896 *1969 | in 1902 is naam "Van Lier" toegevoegd |
Clara Maria Brocke | 1894 Duitsland | |
Hendrik was landbouwkundige, ontginner en econoom. Opleiding; Middelbare Landbouwschool Meppel, in 1915 vrijwillig landbouwer bij veehandelaar Jan Oosterman in Ro!de. Later, (na Jan Lels) beheerde hij Landgoed Vredenheim, te Grolloo dat in 1934 werd verkocht. | ||
Hendrik Johan van Lier Lels | 1926 *2019 | |
Elisabeth Tinge | 1934 *2013 | |
Jan Lels was mede oprichter van het Waterschap Vredenheim en werd na 1909 Ontginner van heidegronden en eigenaar van 6 boerderijen. | ||
Mevrouw Lels-Carsten en mr. G.F. Crone hebben 27 september 1912 de nieuwe buurtschap de naam “Vredenheim” gegeven, zo is in de gemeenteraad aangenomen. |
Klik hier voor een kaart met de bewonersgeschiedenis van Vredenheim