Toegankelijkheid

Kijk op Grolloo

8 De jacht

Om het wild in de wijde omtrek van Grolloo op een acceptabel peil te houden werd het jachtveld jaarlijks verhuurd. Dit gebeurde door de volmachten van de marke en de opbrengst kwam in de 'boerpot'. Vroeger gebeurde dit allemaal op vrijwillige basis, maar later - voor het eerst in 1932 - moest ieder voor de verhuur tekenen. Er werd veelal aan vreemde jagers verhuurd. Dit gaf wel eens moeilijkheden - bijv. in 1954 - met de korhoenderjacht. Vanaf dat jaar werd er reeds gedeeltelijk en later steeds alleen aan Grolloër jagers verhuurd. Sinds 1978 wordt nu weer een gedeelte aan 'vreemden' verhuurd. Het Grolloërveld was vroeger altijd een rijk jachtveld. De wildstand gaat nu echter snel achteruit. De ruilverkaveling met zijn nieuwe wegen waardoor sneller verkeer mogelijk is eiste reeds vele slachtoffers onder de hazen. De myxomatosis deed de konijnenstand veel schade. Patrijzen zijn reeds zo goed als verdwenen, terwijl ook de fazanten jaarlijks in aantal verminderen. Tenslotte kan de grote recreatieve druk op de natuur nog genoemd worden als één van de oorzaken van de achteruitgang van de wildstand. Zullen alleen de reeën overblijven? Misschien zal in de toekomst de jacht niet meer strikt "nodig" zijn.


Toevoeging d.d. 27 april 2016 door Bertus Reinders

Een artikel over het verhuren van het jachtveld van 6 september 1920 uit de Provinciale Drentsche enAsser Courant.

19200906 krant PDAC jacht

 

19291001 krant PDAC veel hazen Meems

19291001 krant PDAC veel hazen Meems

 

Een artikel over de jacht op de vos van 9 april 1948 uit de Provinciale Drentsche enAsser Courant.

19460409 krant PDAC Roodrok de vos

 

19490607 krant PDAC Vossenplaag

19490607 krant PDAC Vossenplaag

 

 

Toegevoegd d.d. 9 oktober 2016 door Bertus Reinders

PLAKKAAT VAN DE JACHT VOOR OVERIJSEL EN DRENTE, 1563

Dat het plakkaat of reglement hier werkelijk is toegepast geworden, blijkt uit verklaringen in de Gospraken registres. (Grollo, Schoenloe 28 Febr. 1564: De buiren seggen ende brengen an dat Albert Altinge somwylen mit een roer gaet, dan sie en hebben hem niet sien schieten, und placht mit Willem Ubbels te jagen noch desen verleden somer, daer van hem de buiren vertuigen op Kon. mt. mandamenten, indien hij naer de publicatie van dien gejaecht heft. Borrick (Borger) 22 Maart 1565: De buiren brengen an, dat Derrick Koeners mit honden daer wal gejacht heft, heft hy daer geen recht toe, soe vertuigen hem de buiren op Kon.mt. mandamnet op de jacht opgericht.

 

Jachtverhalen bij de kachel. De haas werd steeds groter. Van links naar rechts: T. Leever, J. Hartlief, Js. Meems en M. Veenhof ± 1950

Jachtverhalen bij de kachel. De haas werd steeds groter.
Van links naar rechts: T. Leever, J. Hartlief, Js. Meems en M. Veenhof ± 1950

 

Een aantal jagers verzameld in ±1950. Achterste rij van links naar rechts: A.J. Hadders, S. Kiers, J. Dijks, Js. Meems, T. Leever, B. Zeewuster. Voorste rij: M. Veenhof, J. Hartlief, R. Meems, R. Oeben, K. Schuurman.

Een aantal jagers verzameld in ±1950.
Achterste rij van links naar rechts: A.J. Hadders, S. Kiers, J. Dijks, Js. Meems, T. Leever, B. Zeewuster.
Voorste rij: M. Veenhof, J. Hartlief, R. Meems, R. Oeben, K. Schuurman.

De jacht was goed in ±1950. Van links naar rechts (staand): K. Schuurman, H. Tenhof, Van Duren, B. Zeewuster, H. Hartlief, mevr. Van Duren, J. Hartlief, J. Dijks, W. Braam, H. Hadders, T. Leever. Zittend: M. Veenhof, A.J. Hadders.

De jacht was goed in ±1950.
Van links naar rechts (staand): K. Schuurman, H. Tenhof, Van Duren, B. Zeewuster, H. Hartlief, mevr. Van Duren, J. Hartlief, J. Dijks, W. Braam, H. Hadders, T. Leever.
Zittend: M. Veenhof, A.J. Hadders.

De Grolloër jagers met hun drijvers schoten dit wilde zwijn in de bossen bij Grolloo in 1963.

De Grolloër jagers met hun drijvers schoten dit wilde zwijn in de bossen bij Grolloo in 1963.
Achterste rij van links naar rechts: H. Hendriks, W. Braam, C. Bonder, K. Schuurman, J. Bonder, T. Leever, Js. Hartlief, B. Zeewuster, Jt. Smit.
Voorste rij: R. de Haan, J. Hartlief, R. Meems, H. Bronsvoort, A.J. Hadders.

 

Tijdens de jacht is het goed eten. Deze foto dateert uit 1975.

Tijdens de jacht is het goed eten. Deze foto dateert uit 1975.
Van links naar rechts: H. Oeben, J. Zeewuster, R. de Haan, B. Boering, T. Leever, N.P. de Groot, R. Oeben, T. Boering.

B. Zeewuster en R. Oeben in het veld.

B. Zeewuster en R. Oeben in het veld.

 

Een moment rust. T. Leever, R. Oeben en T. Roering.

Een moment rust. T. Leever, R. Oeben en T. Roering.

 

19361211 krant Eigen erf drijfjacht op korhanen

19361211 krant Eigen erf drijfjacht op korhanen

 

19361211 krant Het Noorden in woord en beeld drijfjacht op korhanen

19361211 krant Het Noorden in woord en beeld drijfjacht op korhanen

 

Toevoeging d.d. 22 maart 2022

Zo gaan dingen:

Henk Meems wil een film vertonen voor Welzijn Ouderen, maar er ontbreekt apparatuur, Een geplande vergadering is vervallen dus kon ik wel even assisteren. Henk vertelt een leuk verhaal over de jacht op wilde zwijnen. Dit verhaal moet zich afgespeeld hebben in 1947. Het past mooi in dit hoofdstuk over de jacht. Het verhaal is aangeleverd door Bé van der Wal. Het is in zijn Drents geschreven. Redactie Bertus Reinders

 

Groller joagers op Wilde Zwien'n jacht. 

"k Wol maor zegg'n jonges, dat is oes almachtig slecht ofgaon", zee Gomorus Zwienemans, 's aovnds, doe ze allemaol weer bij mekaor zaat'n bij Job Borrel in Schloo. Mor och, lou bij 't begun begunn'n.
Dat zat zo: De Groller jaogers hadd'n vergaodering bij Tinus Prik op de sniederskaomer. Zie war'n der almaol nog niet. Opiens gung de deur lös en daor kwam Gomorus Zwienemans binn'n biender'n. Hie stun eev'n an de piep te lurk'n en doe trök'e lös. "Ik wol maor zegg'n jongens, now hew 'n aander baontie".

"Grote git, wat dan"? zee Gerrit Grit. "Dat zak je vertell'n. Now, Job Borrel belt mij net op, dat ze op Schloo wilde zwien'n zien hadd'n en 't war'n gien kleinties. Zie keek'n almaol met de mond wiet lös naor Gomorus, die as Goliath midd'n in de kring stun. Zie kun'n 't haost niet geleuv'n. Van de vergaodering kwam nikt meer. 't Wilde zwien was 't hoogste punt worr'n. De ien wus nog 'n beter middel um hum te krieg'n as d' aander, maor as 't er op an kwam war’n ze almaol wel 'n betie bang.

Toen kwam Gomorus met 'n monster idee op de propp'n. "Ik wit wel hoe'w 'm krieg'n moet", zee 'e. 'Wij moet 'n mooi hokkie maok'n, 'k wol rnaor zegg'n van gaos, dan stop wij daor 'n paor roezige zwien'n in en dan komp 'e daor wel op of, moei maor reek'n". "Dan wol ij zeker je zwien'n veur niks bij de beer hebb'n", zee Tinus Prilk, die der nog al vaok ’n dreuge stek tuss'n deur gooi'n kun. Mettertied, kwamm'n ze overeen dat Tinus Prik eev'n Job Borrel op bell'n zul, dan kun 'e zegg'n, dat ze wel komm'n woll'n.

Een paor daog'n veur Sunterklaos har 't 's nachts wat sneit. Job Borrel belde al op tied op, dat ze 't zwien spoort hadd'n. Beernd Zwienemans, de zeun van Gomorus, mus Grol rond um de jaogers an te zegg'n. Het duurde al niet lang of ze kwamm'n almaol veur 'n dag. Bonnechie, Derk Eerappel en Jan met 't Haor kwamm’n met 'n drei'n, toen Appie Snor en Jan Tenhoff en eev'n laoter Tinus Prik en Gerrit Grit. Toen gung d'r veur 'n mooie stuver hen Schloo, gleuf dat maar.

Toen ze in Schloo kwam'n war'n de Bosjaogers van Papenheim en de Klonie der ok al. De mieste drievers war'n d'r ok, underaander De Kleine! Koopman, Plietie van Schloo en natuurl'k 'n stelligie kwaojongens met mest- en eujvörk'n. Zie war'n nog maor goed en weI in de bos of zie kunn'n het zwien al spoor'n en doe bleek, dat der twee war'n. Zie war'n in 'n blok gaan en d'r niet weer oet komm'n. In tied van paor minuut'n hadd'n ze 't hiele blok umsingelt. De drievers gung'n de bos in en ineens 'n kabaol en 'n geschreeuw: "Hie kamp d'r an". De jaogers war'n hielmaol verallereert, dat ku'j begriep'n. De miest'n wuss'n haost niet meer hoe ze ’t geweer vast hold'n muss'n. Zie war'n veul liever wegloop'n.

Bonnechie stun wiedbeens op de loan en heurde opeens gekraok en veur date 't wus wat er gebeurde kwamm'n de zwien'n de bos oetstoev' n. Bonnechie kneep de oog'n stief dicht en trök of. Twee knall'n. Bonnechie op de rug in de snei en de zwien'n war’n niet dood, maor al weer in de bos, Alle jaogers op Bonnechie of. "Waar ligt zwien?", klungt van alle kaant'n, mor hie was zoo verallereert, date niks zeggen kun. Mans Klonie sprung echter direct op de fiets en juug as 'n gek um 't blok hen en wacht'e ze daar weer op. Hie speulde; toen nog veur mekaor um der iene van an te schiet'n. Toen w r'n de jaogers steil wild, want toen dacht'n ze, dat ze hum ha d'n. Een bloedspoor leup deur 't bos, zo dat ze hum nou makkel'k spaor'n kunn'n. Zie hebt de hele middag der achteran zeet'n en kwamm'n mettertied haast in 't Orvelterveld oet. Ien van de Schloder drievers hef't nog eev'n benauwd had toen ien van de zwien'n weer de andere kaant op wol, mor hie was zo loos u in 'n boom te krup'n. Toen ’t duuster begun te word'n kunn'n ze de zwien'n niet meer spoor'n en bint ze hen hoes gaan. De vrouw van Tinus Prik, die overal al an verteld har, dat heur jaogerdie op zwien'njacht was, weur al ongerust. Zie gung ieder keer naor de straot op hen kiek'n, of ze d'r nog niet ankwamm'n. Toen de jaogers hen hoes wöll'n, besleut'n ze op veurstel van Gomorus u'm d'aandere dag mor met de Knortax hen te goan. Klaos Keltmans zul dan ok met zien auto met.
's Zaoterdags gung'n ze op tied weer hen en hebt de hiele dag d'r achter an benzeld. Hillegie van Job Borrel hef de hiele dag de kookpot an had, moar toen ze 's aovends weer kwam'n, zatt'n de joagers achter in de Knortax en de wilde zwien'n in 't Gassertelbos.

Zie hebt verhaol overal verteld en op 't lest war'n de zwien'n al zo groot as as'n koe, maor 't end van 't liedtie is dat ze nog vrij rond lopt. Misschien kompt ze nog wel met 'n beid'n in Grol op Neijoor.

 

Over de achtergrond en de auteurs.
Het geschetste is waar gebeurd. Er zijn in 1947 wilde zwijnen bij Schoonloo waargenomen en er is inderdaad op gejaagd en er waarschijnlijk ook wel op geschoten. Maar wat er daadwerkelijk is gebeurd is voor mij vaag gebleven. Het was kort na de oorlog en het verhaal moet niet verward worden met de jacht in 1963 en het wilde zwijn dat toen bij Grolloo is geschoten. Dit zwijn is opgestopt en heeft enkele jaren in HRC en camping de Moere van Bronsvoort gestaat Zie de foto hiervan in "Kijk op Grolloo" uit 1987.
Het is erg waarschijnlijk dat mijn broer Siem één van de auteurs is. Toen ik ongeveer 7 of 8 jaar was werd er bij ons thuis aan tafel namelijk hilarisch door mijn broers over het verhaal gesproken en van Sikko Luinge te Grolloo kreeg ik een aantal maanden voor zijn overlijden een geschreven origineel van het verhaal, met daarbij de opmerking dat hij het samen met mijn broer Siem had geschreven. Mijn broer Max echter, zegt dat hij het samen met Hennie Abbing heeft opgesteld.

De bijnamen in het verhaal hebben betrekking op onderstaande
personen, die in 1947 in Grolloo en Schoonloo woonden.
Bonnechie is Bonne Zeeuwuster, Achtergat (Zuiderstraat) Grolloo
Job Borrel is Jacob Sijbring, daarvoor café Takens. Nu café Hegeman Schoonloo

Bé van der Wal