Geertje en Martha reisden van Grolloo naar Dirksland
Een publicatie op 12 november 1959
Eerste Drentse pinken gingen met vakantie naar Goeree-Overflakkee
KOUD TROK DE NACHT WEG. Vorst en vochtplekken glansden dof op de donkere weg die met een snelheid van zeventig kilometer onder de auto doorschoof. Spaarzaam ochtendlicht straalde kil over het Drentse landschap, waar hier en daar in een weide een paard grote stoomwolken stond uit te blazen. In vier plaatsen in Drenthe, in Assen, Grolloo, Schoonloo en Schoonoord stommelde het vee onrustig in de stallen. De koeien loeiden met lange uithalen. Het jongvee, variërend in leeftijd van acht tot zestien maanden, protesteerde tegen het verlaten van de warme stallen. Touwen en halsters en aanmoedigende kreten waren nodig om de onwillige dieren in beweging te krijgen. Ze schrokken terug voor de stoomkegels die plotseling uit hun neusgaten tevoorschijn schoten wanneer ze buiten kwamen. De pinken wilden in de warme bescherming van de stallen blijven. Een stal waar ze eigenlijk teveel waren naast het melkvee. Een stal waar niet voldoende voedsel was om ze de winter door te krijgen.
Zo begon woensdagmorgen het eerste transport van Drentse koeien naar gastvrije logeeradressen op Goeree-Overflakkee, een van de Zuidhollandse eilanden waar door drie verschillende standsorganisaties tezamen de eerste initiatieven zijn genomen voor de leniging van de nood op de door de droogte getroffen bedrijven in Drenthe. Hun actie „Boer blijft boer” had tot gevolg, dat de eerste ladingen bietenkoppen en hooi van Goeree-Overflakkee kwamen. Goeree kreeg ook de eerste logieskoeien. Abortus- en t.b.c.-vrij rundvee uit Drenthe, dat een van de zwaarst getroffen droogtegebieden van ons land is. Woensdagmiddag omstreeks vijf uur stonden de eerste pinken in de stallen te Dirksland en Middelharnis, te Ouddorp en Ooltgensplaat en Den Bommel. Vrijwel elke boer die abortusvrije stallen had, ontving omstreeks die tijd zijn „gaste”.
Greetje 5 en Martha 7
De geluiden in de stal van de boerderij Bouwlust 1802 van de heer C. Punt te Dirksland klonken Martha 7 en Geertje 5 van de veehouder J. Boer uit de Middenstraat te Grolloo even vertrouwd in de oren als thuis. „Taalmoeilijkheden” zijn er niet geweest. Zuidhollandse koeien praten net als Drentse. Hongerig staken beide Drentse „jongedames” de koppen tussen de stalpalen door.
Zij lieten zich het aangedragen voer voortreffelijk smaken en maakten zich, tenminste die indruk hebben we gekregen, met een mummelend geluid uit hun malende bekken af van nieuwsgierige vragen van soortgenoten „hoe het nu eigenlijk gesteld is in Drenthe”.
Geen zorgen
De Drentse boer Boer hoeft zich geen zorgen te maken. De verzorging van zijn vee door zijn collega Punt zal voortreffelijk zijn. Voor hem is het een erezaak. Hij is de Drentse hulp tijdens de watersnoodramp van februari 1953 nog niet vergeten. En wat voor de boer uit Grolloo geldt, geldt ook voor de veehouders uit andere plaatsen in Drenthe. Half april van het volgend jaar zullen zij hun vee goed gevoederd en ongetwijfeld in blakende welstand terug kunnen halen. De Goerese boeren staan er borg voor, want deze hulp is meer dan hulp alleen.
67 en 68 zijn honderden
Martha 7 en Geertje 5 van boer J. Boer uit Grolloo hebben de reis van Drenthe naar het Zuidhollandse eiland als nummer 67 en 68 van de groep van vierenzeventig gemaakt. De provinciale Drentsche en Asser Courant heeft deze reis meegemaakt. Van Grolloo tot Dirksland, van stal tot stal. Beide pinken van de heer Boer hadden ook van iemand uit Assen kunnen zijn of uit Schoonoord of Schoonloo. Martha en Geertje zijn eigenlijk alle vierenzeventig pinken die Drenthe gisteren hebben verlaten. Zij zijn ook de honderd stuks rundvee, die vandaag de verdroogde provincie verlaten. Zij zijn ook de honderden andere jaarlingen die in de komende weken naar logeeradressen zullen gaan. In Martha en Geertje hebben we alle pinken uit Drenthe, die reeds met vakantie zijn of nog met vakantie gaan willen volgen.
Operatie logieskoe
Om half zeven zijn de dertien Jaarlingen uit Grolloo op een klein stukje vertrapte weide naast café Hofsteenge te Grolloo bij elkaar gebracht. De voedselcommissaris in de provincie Drenthe, de heer Th. Brouwer uit Assen, was daarbij aanwezig, evenals de heer J. H. Huntjens, de plaatsvervangend voedselcommissaris voor Zuid-Holland, die om het vertrek van de eerste dieren niet te missen, ’s nachts om drie uur uit Den Haagwas vertrokken.
Verder waren er de plaatselijke bureauhouder uit het district Vries-Assen-Rolde, de heer J. Meyers uit Rolde, de secretaresse van de heer Brouwer, mej. Berends, die het vele en belangrijke voorbereidende werk van de planning van het transport heeft behandeld en natuurlijk talrijke plaatselijke belangstellenden.
Geen van hen wilde de start van de „operatie logieskoe” missen. De heren Brouwer en Meyers begeleidden zelfs het konvooi, dat uit drie enorme trucs met opleggers van de firma Buitelaar uit Den Haag bestond, naar Goeree-Overflakkee.
Het is voor een groot deel te danken geweest aan het rijden van de chauffeurs W. de Weerd, G. Heiligers en C. Motz, dat de karavaan, die dank zij het verslapen van een Drentse veetransporteur een achterstand van bijna twee uur op het schema had opgelopen, nog binnen een redelijke termijn op het Zuidhollandse eiland is aangekomen.
Afscheid nemen is niet prettig
In Grolloo is dus ook kennis gemaakt met Martha 7 en Geertje 5. Twee fraai getekende pinken, waarvan één een volbloed is en de andere op het punt staat in het stamboek te worden opgenomen.
Hun baas, J. Boer, eigenaar van een gemengd bedrijf, heeft de afgelopen zomer enorme schade gehad van de droogte. Van zijn landbouwprodukten heeft hij vrijwel geen opbrengst gehad en mede als gevolg daarvan heeft hij te maken gekregen met een groot tekort aan ruwvoedervoorraad. De royaal beschikbaar gestelde en dankbaar aanvaarde bietekoppen en later de bieten hebben geen oplossing kunnen brengen.
Van de mogelijkheid om een deel van zijn jongvee met vakantie te zenden heeft hij dankbaar gebruik gemaakt. Het melkvee houdt hij thuis. Waarschijnlijk moet hij binnenkort toch nog enkele dieren verkopen, omdat hij niet voldoende veevoer heeft.
De Zuidhollandse actie is een ware uitkomst geweest, meent de heer Boer. Anders was ik, en vele anderen met mij, genoodzaak geweest het vee reeds eerder te verkopen.
„Toch is het een vreemd idee, je vee zo te zien vertrekken”, zegt hij. Hoe kan het anders. Geen enkele boer vindt het prettig afscheid, al is het dan tijdelijk, te nemen van zijn beesten omdat hij niet bij machte is ze de winter door te krijgen.
Een harde klap op de schoft van Martha 7 en Geertje 5 was het afscheid van boer Boer. Tot april 1960. Veel meer dan woorden betekenden deze harde tikken. Stug draaide de door de droogte zo gedupeerde veehouder zich om en met grote stijve stappen is hij naar zijn boerderij teruggelopen. Hij heeft de veewagens niet eens meer nagekeken.
Met „Haringvliet"" op Haringvliet
Om tien uur was het inladen van de pinken in de drie veewagens gebeurd en zette de karavaan zich in beweging. Het is een voorspoedige reis geworden via Coevorden, Ommen, Zwolle, Amersfoort, Rotterdam en Hellevoetsluis. Om kwart voor vier bolderden de wagens de nieuwe veerboot „Haringvliet” op. Vijf minuten later deinden de Drentse jaarlingen op het rustige water van het „Haringvliet”, begeleid door het zachte gesteun uit de machinekamer van de boot.
De officials, de verslaggevers, de chauffeurs van de veewagens en filmoperateurs van de Nederlandse Televisiestichting genoten tijdens dat halve uur varen van een kop koffie en verheugden zich op het einde van de reis, die hen allen in de lengte door ons land had gevoerd.
Ontvangst
En dat einde is gekomen. Even spontaan, hartelijk en meelevend als de hele actie „Boer blijft boer” op Goeree-Overflakkee is geweest. Bij de ontvangst op het Zuidhollandse eiland waren onder meer aanwezig de voorzitter van de districtsraad van het Landbouwschap in Zuid-Holland, de heer D. Vogelaar. de voorzitter van de Hollandse Maatschappij voor de Landbouw, de heer J. A. van Nieuwenhuizen en de heer K. H. Kieviet, plaatselijk bureauhouder te Middelhamis.
Na de korte begroeting is voor iedere veewagen een route-indeling klaargemaakt en voorafgegaan door landbouwjongeren, leden van de verschillende standsorganisaties, zijn de laatste kilometertjes af gelegd.
Hartelijke ontvangst van
Martha en Greetje
op Bouwlust 1802 in Dirksland
Bouwlust 1802
Martha en Geertje 5 reden in de richting Dirksland. Voorafgegaan door een file luxe auto’s en gevolgd door een lange rij personenwagens, waarin ieder, die met de officiële overdracht iets te maken had zich meespoedde naar Onwaard, een kleine polder vlak bij het dorp Dirksland. In Bouwlust 1802 zetelde de pleegvader van de beide Drentse jaarlingen met zijn gezin. Een stoere eilandman met een blozend gelaat, die een zo plotselinge invasie van allerlei autoriteiten niet had verwacht. Een landbouwer, die uit de voortreffelijke Zuidhollandse klei even voortreffelijke produkten haalt, die slechts één melkkoe heeft voor dagelijks gebruik en die verder een vijftiental jaarlingen op stal heeft staan als mestvee. Geen typische veehouder dus, maar wel iemand, die voor het gehele wnterseizoen ruwvoeder genoeg heeft. Zoveel zelfs, dat hij zich indertijd als een van de eersten heeft ongegeven voor het herbergen van logieskoeien.
Vandaar meneer....
De watersnoodramp is mede aanleiding geweest van zijn royale aanbod, ondanks het feit, dat hij in 1953 geen last van het alles vernielende water heeft gehad. De tot razernij gebrachte Noordzee kwam enkele tientallen meters voor zijn boerderij uit 1802 tot staan tegen de voet van de dijk. De gehele nationale hulpactie die indertijd op touw gezet is in het algemeen, - en de Drentse hulp aan de noodgebieden in het bijzonder - hebben hem tot zijn besluit doen komen. Eindelijk wat terug te kunnen doen voor hetgeen anderen in de rampperiode hebben gedaan. Zijn vrouw dacht er net zo over. Vandaar meneer..... begrijpt u wel.... ’t Is niet zo bijzonder hoor wat we hier doen....
Overdracht van 67 en 68
Hulpvaardige handen grepen de grendels aan de achterkant van de veewagen. Enkele minuten later stonden nummer 67 en 68 verbaasd de dalende schemering op een Zuidhollands eiland aan te kijken. Martha en Geertje hadden geen enkel bezwaar om uit de veewagen te komen, nog minder zich in de lokkende stal te laten voeren, maar voordat dat kon geschieden vond de officiële overdracht plaats. De provinciaal voedselcommissaris voor Drenthe, de heer Brouwer hield daarbij een korte toespraak waarin hij wees op de enorme schade die in Drenthe door de droogte is aangebracht. Hij sprak verder zijn dankbaarheid uit over de spontane actie tot hulpverlening die in Zuid-Holland en Zeeland is ontstaan en vertolkte de bijzondere erkentelijkheid van de Drentse boeren die hun jongvee aan vreemde maar ongetwijfeld vertrouwde handen toevertrouwen.
Gastvrije eilandbewoners
hebben nog meer
hulp toegezegd
Nog meer
De promotor van de actie „Boer blijft boer” op Goeree-Overflakkee, de heer D. Vogelaar, gaf een kort resumé van de hulp die tot nu toe door de drie landbouworganisaties op het eiland is verleend. In de eerste fase zijn inmiddels 360 militaire wagens bietenblad, voeraardappelen en hooi naar de getroffen gebieden gezonden. De tweede fase, het herbergen van logieskoeien is thans aangebroken. Hij betreurde het, dat op Goeree Overflakkee niet alle bedrijven abortusvrij zijn. Was dat wel het geval, dan zouden zeker nog honderd stuks jongvee geplaatst kunnen worden. Aan de derde fase van hulpverlening wordt gewerkt, aldus de heer Vogelaar. Er zullen thans nog gelden worden ingezameld door middel van een storting op een gironummer, waarvoor onder meerde tegoedbijslag 1960 op de voedergranen gestort zal worden. Zo was de ontvangst op het eiland. Hartelijk en met de eenvoudige maar welgemeende mededeling, dat er nog meer gedaan zal worden om de nood te lenigen. Een prettig geluid voor de Drentse boeren, afkomstig van een bijzonder gastvrij eiland. Koud trok de nacht weg toen het eerste veetransport uit Drenthe was vertrokken. Koud kondigde de nacht zich aan toen uiteindelijk de terugreis werd aanvaard. Niettemin was het een warme dag voor allen die deze reis hebben meegemaakt.
Naar aanleiding van dit verhaal heeft de redactie van Old Grol onderstaande kaart en foto toegevoegd.
Overige publicaties